Powstała aplikacja mobilna prowadząca po szlaku frontu wschodniego I wojny światowej w województwie małopolskim. Wiedzie on do miejsc, które w latach 1914–1915 były areną kluczowych Szlak ma przypominać o miejscach i ludziach, którzy na Froncie Wschodnim wsławili się poprzez swoje bohaterskie czyny. Stworzenie ponadregionalnego Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej to ogólnopolska inicjatywa, w którą włączyło się osiem województw. W efekcie w bitwie tej Wehrmacht stracił 250 tysięcy ludzi i ogromne ilości sprzętu. Utracił też strategiczną inicjatywę i już nigdy nie wrócił do wcześniejszej potęgi. Ta jedna fatalna decyzja Hitlera wpłynęła na losy frontu wschodniego. Zlekceważenie Bliskiego Wschodu Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej został już oznakowany. Na turystów, którzy będą chcieli odkryć tajemnice Wielkiej Wojny znajdujące się na terenie Małopolski czeka duże ułatwienie. Na liczącym ponad 455 km odcinku, drogę spragnionym historycznej przygody wskaże ponad 200 znaków turystycznych. W czasie Wielkiej Wojny nad Rawką i Bzurą – od grudnia 1914 do lipca 1915 – tylko na odcinku frontu między Sochaczewem a Skierniewicami walczące armie poniosły ogromne straty. Również ucierpieli mieszkańcy ziem zagarniętych przez działania wojenne … Bitwa o Przyczółek Bolimowski, określana też jako Bitwa nad Rawką i Bzurą lub Bitwą pod Bolimowem, toczona była […] Przygotowując się do obchodów 100-lecia wybuchu I wojny świa- towej, w której Polacy wywalczyli niepodległość swojej Ojczyzny, gospodarze ośmiu województw: lubelskiego, Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej 1. SOCHACZEW - Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą, 2. ZŁOTA – cmentarz wojenny, 3. PŁOCK - cmentarz wojenny, 4. MŁAWA - Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej, 5. PRZASNYSZ - Muzeum Historyczne, 6. JEDNOROŻEC - cmentarz wojenny, 7. RÓŻAN – forty, 8. KASZEWIEC - cmentarz wojenny, 9. 26.12.2010. Kraków (PAP) - Województwo małopolskie przystąpiło do prac na swoim odcinku Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej. Połączy on muzea, pola bitew, wojenne cmentarze, twierdze i zachowane okopy na terenie ośmiu województw. Przypadające w tym roku stulecie wybuchu I wojny światowej staje się pretekstem do podróży jej śladami. A to podróżowanie ułatwi na pewno Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej. Obejmuje on nie nie tylko Małopolskę, ale rozciąga się na terenach ośmiu województw: od granicy z Ukrainą, przez Kraków i Łódź, aż na Mazury. „Szlak Frontu Wschodniego” gotowy na 100. rocznicę wybuchu I Wojny Światowej 14-11-2011 Województwo Małopolskie jako pierwsze prawie w pełni przygotowało infrastrukturę pod powstający ponadregionalny „Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej”. Wszystkie obiekty znajdujące się na małopolskim odcinku szlaku do końca listopada br. oznakowane zostaną ftHCO9. Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej Ponad 100 lat minęło od wybuchy I Wojny Światowej. Pomimo tego czasu nadal można dostrzec jej znamiona i pozostałości, które niekoniecznie znajdują się wyłącznie w muzeach. Samochodowa atrakcja turystyczna może okazać się prawdziwą gratką dla entuzjastów minionych lat i wydarzeń historycznych i nie tylko. Niemcy, Austriacy i Rosjanie walczyli ze sobą, ale na terenie Polski. U siebie wojny nie mieli. Żeby się z nią spotkać, muszą przyjechać do Polski, ale wcześniej - muszą się o niej dowiedzieć. Podobnie jak Francuzi, Belgowie czy Anglicy. Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej przebiega przez osiem województw (łódzkie, warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie, świętokrzyskie, lubelskie, małopolskie i podkarpackie). Prowadzi przez miejsca walki, obiekty i materialne ślady I Wojny Światowej na ziemiach polskich. Twórcą pomysłu jest Michał Jagiełło, dziennikarz, tłumacz literatury rosyjskiej, a obecnie pracownik wydziału turystyki Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. Tereny te są tak bogate w historie działań wojennych tamtego okresu, że warto było z tego stworzyć atrakcję turystyczną. Turyści z zagranicy są wymagający, dlatego konieczne było rozszerzenie szlaku o ślady walki całego frontu. Na całym polskim szlaku mamy się czym pochwalić. Są twierdze w Przemyślu, w Modlinie i w Dęblinie. Podkarpackie, które było terenem bitwy pod Gorlicami, ma pięknie zagospodarowany szlak cmentarzy z I wojny, a Podlaskie - twierdzę w Osowcu zwaną rosyjskim Verdun. Co do oznakowania trasy są to brązowe tablice z napisem "Front Wschodni 1914-1918". Wskazane zostały także poszczególne obiekty tj. muzea, okopy, transzeje, cmentarze, kościoły. Utworzenie go zajęło pięć lat. W tym czasie wszystkie województwa wytyczyły przebieg szlaku na swoim terenie. Udało się skoordynować połączenia na granicach województw, uzgodnić trasy chronologicznie, bowiem front na terenie Polski przesuwał się od 1914 do 1916 roku, opracować i wydać mapy, foldery i przewodniki. Bibliografia: link link Oᗪ ᖇEᗪᗩKTOᖇᗩ Do napisania tego skłoniła mnie czysta ciekawość, bo również w mojej okolicy powstały tablice dot. szlaku. Nie wiedziałam na jakiej zasadzie powstają, czy jest ich więcej, czy jest to jakaś akcja państwowa. Mam nadzieję, że być może kogoś tym zainteresowałam lub jeżeli miał podobne rozmyślenia wyjaśniłam "co to takiego?". Więcej informacji znajdziecie wpisując zagadnienie w przeglądarce, a jeżeli mieszkacie w którymś z podanych województw również dostępne online są mapy, listy punktów czy nawet aplikacje online. Dajcie znać co macie blisko siebie! Takie tablice znajdują się najbliżej mnie: Niestety z powodu warunków pogodowych i dość później już godziny nie podjechałam pod sam kamień, dlatego zdjęcie jego samego wklejam już nie ze zdjęć własnych a Internetu. Kamień znajduje się w leśniczówce Zacisze. Bydlin, Krzywopłoty, Ryczówek, Rodaki, Chechło i Kolbark – sześć sołectw gminy Klucze zostało włączonych do małopolskiego odcinka Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej. To część projektu przygotowanego przez władze województwa wraz z powiatami: tarnowskim i gorlickim, miastem Gorlice oraz gminami: Biecz, Gorlice, Klucze, Łużna i Sękowa „Tworzenie ogólnopolskiego produktu turystycznego – małopolski odcinek – etap I”. Autorzy przedsięwzięcia otrzymali właśnie na ten cel unijne dofinansowanie. Zaprojektowany szlak wiedzie przez 37 miejscowości. Turyści będą mogli podążać trasą przemarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej Józefa Piłsudskiego, zobaczyć forty twierdzy Kraków, pole bitwy pod Gorlicami czy krakowskie Muzeum Lotnictwa. Na trasie znajduje się też 86 cmentarzy w powiecie tarnowskim. Kluczewskim elementem szlaku jest bitwa pod Krzywopłotami. – We wszystkich sołectwach włączonych do szlaku będą odpowiednie oznakowania turystyczne. W Bydlinie i Krzywopłotach zostaną zbudowane zadaszone miejsca odpoczynku dla turystów, w Rodakach pojawi się obelisk. Zadania te będą kosztować 238 tys. 600 złotych, z czego wkład własny gminy wyniesie 59 tys. 600 złotych – mówi sekretarz Urzędu Gminy w Kluczach Daniel Hickiewicz. Odcinek małopolski powinien być gotowy w 2014 roku. W ubiegłym roku w Łodzi, podczas konwentu marszałków ośmiu województw Polski (łódzkie, warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie, świętokrzyskie, lubelskie, małopolskie i podkarpackie), podpisano list intencyjny w sprawie utworzenia niniejszego szlaku. – Ma to być produkt turystyczny na skalę europejską, dostępny dla turystów z całej Europy. Małopolska jako pierwsza podjęła działania zmierzające do realizacji tego szlaku. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego ogłosił wiosną 2010 r. konkurs grantowy na realizację I etapu szlaku. W wyniku konkursu zadanie zostało powierzone Oddziałowi PTTK „Ziemi Tarnowskiej” w Tarnowie. Koordynatorem projektu został Powiat Tarnowski, natomiast partnerem projektu Powiat Gorlicki. Powołano również grupę ekspertów, w składzie której znaleźli się historycy, przedstawiciele powiatów, instytucji kultury, przewodnicy turystyczni, urzędnicy – dodaje Daniel Hickiewicz. Jak informuje Agencja Promocji Miast i Regionów w Krakowie, oprócz wytyczenia szlaku samochodowego oraz budowy ścieżek pieszo-rowerowych, w ramach projektu zaplanowano m. in. wyznaczenie trzech pętli tematycznych odnoszących się do najważniejszych etapów walk, jakie toczyły się podczas I wojny na terenie Małopolski („Bitwa pod Krzywopłotami”, „Cmentarze wojenne Ziemi Tarnowskiej”, „Bitwa gorlicka”), rozwój infrastruktury turystycznej, wykonanie tablic informacyjnych, renowacje zabytkowych obiektów. Szlak będzie odpowiednio promowany – planowane jest uruchomienie jego strony internetowej, wydanie przewodnika i mapy oraz przygotowanie mobilnej wystawy o historii frontu wschodniego I wojny światowej w Małopolsce. – Francuskie Verdun, miasto, na polach którego rozegrano historyczną bitwę, jest powszechnie znane i przyciąga corocznie tysiące turystów. Równocześnie wydarzenia na froncie wschodnim I wojny i związane z nimi miejsca, wydają się mniej znane. Pragniemy to zmienić i spopularyzować je wśród turystów. Na nowy szlak, w tym do naszego Małego Verdun – jak czasami historycy określają bitwę pod Gorlicami – chcemy zaprosić nie tylko pasjonatów historii militarnej, ale wszystkich zainteresowanych turystyką kulturową. Dzięki nowemu szlakowi, oferta turystyczna Małopolski wzbogaci się o interesującą propozycję tematyczną. A to obecnie bardzo ważne, gdy na rynku – w tym także turystycznym – w coraz większej mierze liczą się produkty niszowe, adresowane do grup odbiorców o szczególnych zainteresowaniach i potrzebach – mówi Anna Niedźwieńska, zastępca dyrektora Departamentu Turystyki, Sportu i Promocji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Wartość całego projektu opiewa na kwotę prawie 6 mln 700 tys. złotych. Dofinansowanie z Małopolskiego Programu Regionalnego Programu Operacyjnego to niemal 5 mln zlotych. "Szlak frontu wschodniego I wojny światowej" ma być gotowy przed setną rocznicą wybuchu wojny - w 2014 roku. Materiały Urzędu MarszałkowskiegoPowstaje "Szlak frontu wschodniego I wojny światowej". Obejmie osiem województw i może ściągnąć do Polski turystów z całej Europy. Ma przypominać atrakcje turystyczne, które można znaleźć np. pod Verdun we Francji. Cały pomysł narodził się w W Łódzkiem, na szlaku będzie ponad 50 obiektów związanych z I wojną światową - mówi Michał Jagiełło z łódzkiego Urzędu Marszałkowskiego, pomysłodawca i koordynator całego projektu. - Będą to głównie cmentarze i okopy. Ale znajdą się też inne atrakcje. Np. kolejka wąskotorowa w Rogowie, która jest zabytkiem techniki z epoki. W samej Łodzi, szlak przebiegać będzie obok hoteli Savoy i Grand. Z dachu tego pierwszego, mieszkańcy obserwowali walki. W drugim, znajdował się rosyjski tym roku urząd wydał już 100 tys. zł na promocję szlaku. Zorganizowano piknik historyczny i nakręcono film promocyjny. Za rok pojawią się tablice z opisem obiektów. Niektóre już są na miejscu. Postawiły je własnymi środkami poszczególne gminy. - Jednak szlak to nie mogą być tylko tablice i historyczne obiekty - podkreśla Michał Jagiełło. - Musi żyć. Dlatego współpracujemy z grupami rekonstrukcji historycznej i różnymi stowarzyszeniami fascynatów. Chcemy zorganizować widowisko historyczne, które będzie przypominało to odbywające się każdego roku pod Verdun. Tam też podczas I wojny światowej dochodziło do ciężkich 1914 r. na terenie województwa łódzkiego, ścierały się wojska niemieckie i rosyjskie. Pod Łodzią doszło do wielkiej bitwy, w której obie strony odnotowały ogromne straty. Do dziś, w całym województwie jest wiele cmentarzy wojennych na których leżą uczestnicy starć. Są to żołnierze różnych narodowości. W większości jednak Niemcy, Rosjanie i walczący po obu stronach Polacy. Pomysłodawca szlaku uważa, że wielu turystów będzie chciało zwiedzić strony, w których walczyli i ginęli ich przodkowie. - Poza tym wielu mieszkańców zachodniej Europy fascynuje się I wojną światową - mówi. - Najlepszym na to dowodem są obchody rocznic bitew i zakończenia wojny, kolejne opracowania, książki i filmy. Podobne zainteresowanie rodzi się też w 2009 r., w realizację pomysłu włączyły się inne województwa na terenie których toczyły się walki podczas Wielkiej Wojny. Szlak będzie przebiegać przez woj. mazowieckie, małopolskie, świętokrzyskie, podkarpackie, lubelskie, podlaskie i warmińsko-mazurskie. Niektóre z nich później przystąpiły do projektu i pozostają trochę w Trwa u nas właśnie inwentaryzacja miejsc, które mają się znaleźć na szlaku - mówi Małgorzata Władyszewska z Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach, który za tworzenie szlaku zabrał się dopiero w zeszłym roku. - Chcemy dokończyć ją do końca opóźnień, wszyscy marszałkowie zgodnie zapewniają, że z otwarciem szlaku zdążą do setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej w 2014 r. Jest to ogólnopolska inicjatywa - włączyło się osiem województw (łódzkie, warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie, świętokrzyskie, lubelskie, małopolskie i podkarpackie), której celem jest stworzenie nowej trasy turystycznej o znaczeniu ogólnopolskim, prowadzącej przez miejsca walki, obiekty i materialne ślady I Wojny Światowej na ziemiach polskich. Małopolska jako pierwsza podjęła działania zmierzające do realizacji tego zamierzenia. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego ogłosił wiosną 2010 r. konkurs grantowy na realizację I etapu Szlaku. W wyniku konkursu zadanie zostało powierzone Oddziałowi PTTK "Ziemi Tarnowskiej" w Tarnowie. Koordynatorem projektu został Powiat Tarnowski, natomiast partnerem projektu Powiat Gorlicki. Powołano również panel ekspertów, w składzie którego znaleźli się historycy, przedstawiciele powiatów, instytucji kultury, przewodnicy turystyczni, urzędnicy. (Cytat za: oficjalną stroną projektu) Na szlaku znajdą się najcenniejsze obiekty i miejsca, które są niemymi świadkami wydarzeń z lat 1914-1918, zbiory zgromadzone w muzeum w Gorlicach, pola bitew, Muzeum Lotnictwa w Krakowie, forty leżące na Szlaku Twierdzy Kraków. Teren Małopolski usiany jest licznymi cmentarzami, na których pochowano tysiące żołnierzy różnej narodowości Austriaków, Niemców, Czechów, Słowaków, Węgrów, Rosjan, Polaków, stąd też na szlak zostaną wpisane największe wojenne cmentarze Małopolski. Przebieg szlaku w Małopolsce: - Tarnów - pierwsze miasto niepodległe: Pomnik Nieznanego Żołnierza, siedziba garnizonu austriackiego, siedziba garnizonu rosyjskiego, koszary, szpital wojskowy, szlak cmentarzy I wojny światowej, - Zakliczyn - cmentarz wojenny nr 293, - Lubinka - Dąbrówka Szczepanowska:kompleks trzech cmentarzy wojennych nr 191, 192 i 193, - Łowczówek - cmentarz wojenny legionistów nr 171, - Bogoniowice - cmentarz wojenny nr 138, - Staszkówka - cmentarz wojenny nr 118, - Łużna - wzgórze Pustki - cmentarze wojenne nr 123 i 122. Na ziemi gorlickiej, w czasie I wojny światowej (1914-1918) miała miejsce jedna z największych bitew na froncie wschodnim. W trakcie tzw. operacji gorlickiej zginęło tysiące żołnierzy po obu walczących stronach, w tym wielu Polaków. Jako obywatele państw zaborczych walczyli oni naprzeciw siebie w armii rosyjskiej i austriackiej. Po tych wydarzeniach pozostało tutaj ponad osiemdziesiąt cmentarzy. Największym na terenie Galicji Zachodniej jest położony na wzgórzu Pustki, na skraju wsi Łużna, cmentarz oznaczony numerem 123. Jest on również największą nekropolią żołnierzy węgierskich poza granicami Republiki Węgierskiej. - Gorlice - Góra Cmentarna: cmentarz wojenny nr 91, - Gorlice - Muzeum PTTK, ul. Wąska 7, - Małastów - cmentarz wojenny nr 60 na Przełęczy Małastowskiej, - Nowy Sącz: cmentarz komunalny - kwatera wojskowa, cmentarz nr 350, cmentarz komunalny - kwatera legionistów, Dąb Wolności - planty - posadzony w 1918 r. jako symbol odzyskania wolności, - Marcinkowice: cmentarz wojenny nr 352, dwór, w którym w 1914 r. przebywał J. Piłsudski, - Wzgórze Jabłoniec: cmentarz nr 368 - Limanowa, - Limanowa: kwatera na cmentarzu komunalnym - cmentarz nr 366, dom, gdzie mieszkał Piłsudski, ul. M. B. Bolesnej, - Przełęcz Rydza-Śmigłego (Chyszówki) - Chyszówki, - Kamionka Mała - cmentarz nr 357, - Muchówka - Leszczyna - cmentarz nr 308, - Wieliczka - kwatera wojskowa nr 381 na cmentarzu komunalnym, - Wzgórze Kaim - obelisk - Kraków, - Twierdza Kraków - Fort Prokocim, - Twierdza Kraków - Fort Kosocice, - Twierdza Kraków - Fort Rajsko, - Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, - Szlak Twierdzy Kraków - odcinek południowy, rozpoczyna się na skrzyżowaniu ulic Rybitwy i Golikówka, a kończy przy Forcie św. Benedykta na wzgórzu Lasoty na Krzemionkach, - Szlak Twierdzy Kraków - odcinek północny, ta część szlaku rozpoczyna się w rejonie Fortu Mogiła przy przystanku tramwajowym na ul. Igołomskiej, a kończy się na skrzyżowaniu ulic T. Kościuszki i św. Bronisławy na Salwatorze, - Twierdza Kraków - Fort Grębałów, - Twierdza Kraków - Fort Krzesławice, - Muzeum "Otwarta Twierdza" - Fort nr 44 Tonie, - Kraków, ul. Oleandry - miejsce wymarszu I Kompanii Kadrowej, - Michałowice-Komora - obelisk, - Rzeplin - dwa cmentarze wojenne, - Skała: kwatera wojenna na cmentarzu komunalnym, pomnik, - Jangrot - Cieplice - cmentarz wojenny, - Krzywopłoty - Bydlin - miejsce bitwy z udziałem legionistów, - Kaliś (Ogonów) - cmentarz wojenny "Kaliś", - Miechów: pomnik, kwatera wojskowa na cmentarzu komunalnym, - Książ Wielki: pałac, kwatera wojskowa na cmentarzu. Oficjalne otwarcie szlaku planowane jest w 2014 roku. Opracowano na podstawie serwisu Małopolski Instytut Kultury.