Idee te zostały rozwinięte przez św. Bernarda. W takich traktatach jak De gradibus humilitatis et superbiae (O stopniach pokory i pychy), De diligendo Deo (O umiłowaniu Boga), czy De gratia et libero arbitrio (O łasce i wolnej woli) często znajdują się odniesienia do myśli św. Jana Ewagelisty: „Bóg jest Miłością”: „W tym O.Bernard Grenz, Cykl artykułów "Oliwskie korzenie" o św. Bernardzie z Clairvaux Ryszard Groń, Śmierć Bernarda z Clairvaux (pdf) Jean Leclercq OSB, Święty Bernard a Niemcy (pdf) Galerie. Postac św. Bernarda Życie św. Bernarda z Klasztoru w Mogile Życie św. Bernarda z Klasztoru Baudeloo (Belgia) Życie św. Listen to this article Niniejszym zamieszczamy transkrypcję chorału gregoriańskiego w zapisie współczesnym zaczerpniętą z internetu. Jest to dobra transkrypcja zasłużonego… Pełen dostęp do treści i komentarzy dla subskrybentów. Zaloguj się lub przejdź do Rejestracji. Nowe niższe ceny Płatność kartą Płatność przelewem Płatność kartą do 6 osób Modlitwa św. Bernarda z Clairvaux. Przyjdź, o Panie Jezu! Zniszcz wszelkie zgorszenie w Twoim królestwie, jakim jest moja dusza, i panuj w niej, bo masz do tego prawo. Oto zjawia się chciwość i dopomina się o swoje miejsce we mnie; nadętość, i chce mnie opanować; pycha, i chce być królową; lubieżność, i woła: tutaj ja rządzę W obronie Wiary katolickiej. By Traditio et Fides. 24 stycznia, 2014. Wprowadzenie do klasycznego tekstu św. Wincentego z Lerynu, czego tak naprawdę należy się słuczhać. Listen to this article Święty Wincenty z Lerynu (…) W samym zaś znowu Kościele trzymać się trzeba silnie tego, w…. Pełen dostęp do treści i komentarzy dla 1Por. S. KIEŁTYKA, Święty Bernard z Clairvaux, Kraków 1984, 335: Bernard nie mówi nic nowego, a jednak w nowy sposób (Acta Pii IX, t. 1, s. 164) […]. Non nova sed nove. 2Por. TAMŻE, 8-9: Bernard z Claivaux rozumiał doskonale intencje wielkiego papieża Grzegorza VII, walczącego nie tylko o wolność Kościoła przeciwko ustrojowi feudal- Dziecko zrozumie, że ciekawość jest czymś złym, czego lepiej unikać. Kiedy będzie starsze i zauważy u siebie ciekawość, poczuje się winne, a może nawet przestraszone, bo oto pierwszy stopień do piekła ma już za sobą. Nie będzie rozważało co Bernard z Clairvaux miał na myśli, pisząc swoją rozprawę:” O stopniach pokory i Posłuchaj Pierwszy stopień prawdy polega na poznaniu samego siebie i dostrzeżeniu własnej nędzy (2 z 2) 15. Kto zatem pragnie poznać całą prawdę, musi usunąć belkę pychy zasłaniającą światło oka i wznieść w swym sercu stopnie, po których wstępując ku górze, będzie mógł poznać się we własnym sumieniu i w ten sposób po dwunastu stopniach […] Transmisja ze spotkania o książce, 10 grudnia 2019. „Św. Bernard z Clairvaux - autor reguły zakonnej Templariuszy” - rozmowa o książce w radiowej Jedynce, w audycji „Eureka”. Bernard z Clairvaux nie dał się zamknąć w XI wieku. Książka Pierre’a Aubé pokazuje niezwykłego człowieka, który nam, XXI-wiecznym materialistom Bernard z Clairvaux (1090-1153), opat cysterski, wybitny teolog i Doktor Kościoła. Św. Bernard przywołał wiele zdań z Pisma Świętego, które powinny nas zachęcać do naśladowania pokory i posłuszeństwa Chrystusa, gdyż On uniżył samego siebie, stając się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej (Flp 2, 8). 5pIxqB. Św. Bernard ujrzał światło dzienne niedaleko Dijon, w 1090 roku. Jego ojciec, Tescelin, należał do arystokracji miejscowej jako wasal księcia Burgundii. Jego matka, Aletta, była córką hrabiego Bernarda z Montbard. Święty miał 5 braci i 1 siostrę. W wieku 22 lat, wstąpił do cystersów w Citeaux razem z braćmi i wieloma przyjaciółmi. Wraz z 12 towarzyszami został wysłany do założenia nowego opactwa w pobliżu Aube, któremu nadano nazwę Jasna Dolina, Clairvaux. W wieku 25 lat jako opat otrzymał święcenia kapłańskie. Stąd też rozpowszechni dzieło, zakładając 68 nowych opactw. Wkrótce stał się niekwestionowanym autorytetem w sprawach papieskich, krucjat i pośrednikiem w wielu kwestiach zakonnych (napisał regułę dla Templariuszy). Jako teolog zasłynął w sporze z Abelardem († 1142) oraz licznymi pismami: O łasce i wolnej woli, O stopniach pokory i pychy, Księga o miłowaniu Boga, Pięć ksiąg do papieża Eugeniusza III. Z jego kazań najpiękniejsze to komentarze do Pieśni nad pieśniami (1136) i O Najśw. Maryi Pannie. Opuścił ziemię roku w wieku 63 lat. Do chwały świętych wyniesiony w 1174 roku, a Doktorem Kościoła ogłoszony został w 1830 roku. Bernard urodził się w rycerskim rodzie burgundzkim, na zamku Fontaines pod Dijon (Francja) w 1090 r. Jego ojciec, Tescelin, należał do miejscowej arystokracji jako wasal księcia Burgundii. Jego matka (Aletta) była córką hrabiego Bernarda z Montbard. Jako chłopiec Bernard uczęszczał do szkoły prowadzonej przez kanoników diecezjalnych w St. Vorles, gdzie ojciec Bernarda miał swoją posiadłość. Ojciec marzył dla syna o karierze na dworze księcia Burgundii. W Boże Narodzenie Bernardowi miało się pojawić Dziecię Boże i zachęcać chłopca, aby poświęcił się służbie Bożej. Kiedy Bernard miał 17 lat (1107), umarła mu matka. Zwrócił się wówczas do Maryi, by mu zastąpiła matkę ziemską. Będzie to jeden z rysów charakterystycznych jego ducha: tkliwe nabożeństwo do Bożej Matki. Mając 22 lata wstąpił do surowego opactwa cystersów w Citeaux, pociągając za sobą trzydziestu towarzyszy młodości. Niedługo potem również jego ojciec wstąpił do tego opactwa. Żywoty Bernarda głoszą, że wśród niewiast powstała panika, iż nie będą miały mężów, bo wszystko, co było najszlachetniejsze, Bernard zabrał do zakonu. Nadmierne pokuty, jakie Bernard zaczął sobie zadawać, tak dalece zrujnowały jego organizm, że był już bliski śmierci. Kiedy tylko poczuł się nieco lepiej, wraz z 12 towarzyszami został wysłany przez św. Stefana, opata, do założenia nowego opactwa w pobliżu Aube, w diecezji Langres, któremu Bernard od pięknej kotliny nadał nazwę Jasna Dolina (Clara Vallis - Clairvaux). Jako pierwszy opat tegoż klasztoru otrzymał święcenia kapłańskie. Miał wówczas 25 lat. W tym opactwie pozostał przez 38 lat jako opat. Stąd też rozpowszechniał dzieło św. Roberta (+ 1110) i św. Stefana (+ 1134) przez założenie 68 nowych opactw, toteż słusznie nadano mu tytuł współzałożyciela zakonu cystersów. Bernard nadał mu bowiem niebywały dotąd rozwój w całej Europie. Co więcej, oprócz nowych kandydatów w szeregi jego synów duchowych zaczęli się zaciągać także zwolennicy reformy z wielu opactw benedyktyńskich. Bernard był nie tylko gorliwym opatem swojej rodziny zakonnej. Zasłynął także jako myśliciel, teolog i kontemplatyk. Umiał łączyć życie czynne z mistyką. Mając do dyspozycji na rozmowę z Bogiem tak mało czasu w ciągu dnia, poświęcał na nią długie godziny nocy. Założył około trzystu fundacji zakonnych, w tym także cysterską fundację w Jędrzejowie. Wywarł wpływ na życie Kościoła swej epoki. Był jedną z największych postaci XII wieku. Nazwano go "wyrocznią Europy". Był obrońcą papieża Innocentego II. Położył kres schizmie Anakleta w Rzymie. Z polecenia Eugeniusza III ogłosił II krucjatę krzyżową. Napisał regułę templariuszy, zakonu powołanego w 1118 r. do ochrony pielgrzymów od napadów i stania na straży Grobu Chrystusa. Wyjednał także u papieża jej zatwierdzenie. Bernard bardzo żywo bronił czystości wiary. Wystąpił przeciwko tezom Abelarda, znanego dialektyka, bardzo awanturniczego i zbyt intelektualizującego prawdy wiary. Skłonił go do pojednania z Kościołem. Bernard zasłynął także swymi pismami. Jest ich wiele: od drobnych rozpraw teologicznych, poprzez utwory ascetyczne, kończąc na listach i kazaniach. Z traktatów najważniejsze to: O łasce i wolnej woli, O stopniach pokory i pychy, Księga o miłowaniu Boga, Pięć ksiąg do papieża Eugeniusza III. Z jego kazań najpiękniejsze to komentarze do Pieśni nad pieśniami (1136) i O Najświętszej Maryi Pannie. Wśród listów zachował się także list do biskupa krakowskiego. Bernard wyróżniał się także nabożeństwem do Męki Pańskiej. Na widok krzyża zalewał się obfitymi łzami. Bracia zakonni widzieli nieraz, jak czule rozmawiał z Chrystusem ukrzyżowanym. Dla wyrażenia swojej miłości do NMP nie tylko pięknie o Niej pisał, ale często Ją pozdrawiał w Jej świętych wizerunkach. Powtarzał wówczas radośnie Ave, Maria! Legenda głosi, że raz z figury miała mu odpowiedzieć Matka Boża na to pozdrowienie słowami: Salve, Bernardzie! Ikonografia często przedstawia go w tej właśnie sytuacji. Nadzwyczajny dar wymowy zjednał mu tytuł "doktora miodopłynnego". Zmarł w Clairvaux 20 sierpnia 1153 r. Do chwały świętych wyniósł go papież Aleksander III w 1174 roku. Doktorem Kościoła ogłosił Bernarda papież Pius VIII w 1830 roku. W osiemsetną rocznicę jego śmierci Pius XII w 1953 r. wydał ku czci św. Bernarda piękną encyklikę, zaczynającą się od słów Doktor miodopłynny. Bernard jest czczony jako patron cystersów, Burgundii, Ligurii, Genui, Gibraltaru, Pelplina, a także pszczelarzy; wzywany jako opiekun podczas klęsk żywiołowych, sztormów oraz w godzinie śmierci. W ikonografii Bernard przedstawiany jest w stroju cysterskim. Jego atrybutami są księga, krzyż opacki, krucyfiks; Matka Boża z Dzieciątkiem, narzędzia Męki Pańskiej, pióro pisarskie, różaniec, trzy infuły u stóp, rój pszczeli, ul. Opat z Clairvaux zachęca do kontemplacji i mistycyzmu. Tylko Jezus jest „miodem w ustach, kantykiem w uchu, radością w sercu. Drodzy bracia i siostry, dziś chciałbym mówić o świętym Bernardzie z Clairvaux, nazywanym „ostatnim z Ojców” Kościoła, ponieważ w XII wieku raz jeszcze odnowił i uobecnił wielką teologię Ojców. Nie znamy szczegółów jego dzieciństwa; wiemy jednak, że urodził się w 1090 roku w Fontaines we Francji, w dość zamożnej rodzinie wielodzietnej. Jako młodzieniec wyróżnił się w nauce tak zwanych sztuk wyzwolonych – zwłaszcza gramatyki, retoryki i dialektyki – w szkole kanoników kościoła w Saint-Vorles, w Châtillon-sur-Seine i dojrzewał w nim powoli zamiar podjęcia życia zakonnego. W wieku około dwudziestu lat wstąpił do Cîteaux – nowej fundacji monastycznej, lżejszej od starych i czcigodnych ówczesnych klasztorów, jednocześnie jednak bardziej wymagającej, gdy chodzi o praktykowanie rad ewangelicznych. Kilka lat później, w 1115, św. Stefan Harding, trzeci opat Cîteaux wysłał Bernarda do założenia klasztoru w Clairvaux. Tu młody opat, który miał zaledwie 25 lat, mógł wydoskonalić swoje pojęcie życia monastycznego i zaangażować się we wcielanie go w życie. Widząc dyscyplinę panującą w innych klasztorach, Bernard zdecydowanie podkreślał konieczność życia wstrzemięźliwego i umiarkowanego tak przy stole, jak i w stroju i w zabudowaniach klasztornych, zalecając utrzymanie i troskę o ubogich. Tymczasem wspólnota w Clairvaux rosła wciąż liczebnie i mnożyła swoje fundacje. W owych latach, przed rokiem 1130, Bernard prowadził bogatą korespondencję z wieloma osobami, zarówno ważnymi, jak i skromnej kondycji społecznej. Do licznych Lisów z tego okresu należy dodać równie liczne Kazania, a także Sentencje i Traktaty. Na ten okres przypada też wielka przyjaźń Bernarda z Wilhelmem – opatem Saint-Thierry i Wilhelmem z Champeaux, należącymi do najważniejszych postaci XII stulecia. Od roku 1130 zajmował się wieloma poważnymi sprawami Stolicy Apostolskiej i Kościoła, dlatego coraz częściej musiał opuszczać swój klasztor, a czasami i Francję. Założył też kilka klasztorów żeńskich i był uczestnikiem ożywionej wymiany korespondencji z Piotrem Czcigodnym, opatem Cluny, o którym mówiłem w ubiegłą środę. Swoje pisma polemiczne skierował przede wszystkim przeciwko Abelardowi, wielkiemu myślicielowi, który zapoczątkował nowy sposób uprawiania teologii, wprowadzając przede wszystkim dialektyczno-filozoficzną metodę konstruowania myśli teologicznej. Innym frontem, na którym walczył Bernard, była herezja katarów, którzy gardzili materią i ludzkim ciałem, pogardzając tym samym Stwórcą. On natomiast czuł się w obowiązku występować w obronie Żydów, potępiając oraz bardziej szerzące się nawroty antysemityzmu. Ze względu na ten ostatni aspekt jego działalności apostolskiej, kilkadziesiąt lat później Efraim, rabin Bonn, oddał Bernardowi przejmujący hołd. W tym samym okresie święty Opat napisał swoje najsławniejszego dzieła, jak głośne Kazania o Pieśni nad pieśniami. W ostatnich latach swego życia – zmarł w 1153 roku – Bernard musiał ograniczyć podróże, nie rezygnując z nich jednak zupełnie. Wykorzystał to do ostatecznego przejrzenia zbioru Listów, Kazań i Traktatów. Na wspomnienie zasługuje książka dość wyjątkowa, którą ukończył właśnie w tym okresie, w 1145, kiedy jeden z jego uczniów, Bernardo Pignatelli, został papieżem, przyjmując imię Eugeniusz III. Z tej okazji Bernard, jako ojciec duchowy, skierował do tego swego syna duchowego tekst zatytułowany „De Consideratione”, zawierający wskazania, jak być dobrym papieżem. W księdze tej, która pozostaje lekturą odpowiednią dla papieży wszystkich czasów, Bernard nie mówi jedynie, jak być dobrym papieżem, ale ukazuje też głęboką wizję tajemnicy Kościoła i tajemnicy Chrystusa, która prowadzi ostatecznie do rozważania tajemnicy Boga Trójjedynego: „Należałoby nadal szukać tego Boga, którego jeszcze nie dość szukany”, pisze święty Opat, „być może jednak uda się szukać lepiej i łatwiej w modlitwie niż w dyskusji. Zakończmy więc na tym księgę, ale nie poszukiwania” (XIV, 32: PL 182, 808), nie drogę ku Bogu. «« | « | 1 | 2 | » | »» Cysters, którego Maryja karmiła mlekiem Przedstawienie św. Bernarda z Clairvaux jako dorosłego mężczyzny spożywającego mleko tryskające z piersi Matki Bożej może szokować lub wzbudzać niesmak. Nie należy jednak postrzegać takiej sceny dosłownie, gdyż kryje się w niej wizja daru Bożego, jaki w szczególności ten Święty otrzymał, a była nim niebiańska elokwencja. Św. Bernard z Clairvaux, cysters żyjący na przełomie XI i XII wieku, wywodził się z burgundzkiej arystokracji. Przyszedł na świat na zamku Fontaines pod Dijon we Francji, a zmarł w założonym przez siebie klasztorze w Clairvaux. Ten wybitny teolog, kaznodzieja, filozof i pisarz założył ponadto 68 opactw i był opatem w Cîteaux. Pogarda dla zaszczytów, pochwała dla pokory Święty Bernard z Clairvaux słynął nie tylko z cnót, ale i z intelektualnych walorów. Dlatego wyobrażanemu zawsze w cysterskim habicie Świętemu przypisano też takie atrybuty jak księga i pióro pisarskie. Wskazują one na biegłość francuskiego Cystersa w teologii i filozofii, skutkującą licznymi dziełami teologicznymi, w tym ascetycznymi, takimi jak choćby traktaty „O łasce i wolnej woli”, „O stopniach pokory i pychy” oraz „Księga o miłowaniu Boga”, jak również listami, w tym do ówczesnego krakowskiego biskupa, i kazaniami. Ponadto św. Bernard z Clairvaux był twórcą reguły templariuszy, czyli Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona (od świątyni, po łacinie: templum, pochodzi ich nazwa), do którego zatwierdzenia bardzo się przyczynił. Co więcej, wykorzystując swoją wiedzę i zdolności nieugięcie bronił wiary katolickiej i papieskiego autorytetu, występując skutecznie przeciwko herezji Abelarda, którego następnie z powrotem przyjął na łono Kościoła. Symbolem nie tylko pokus, ale i herezji jest tutaj ujarzmiony przez Świętego smok lub skuty łańcuchem szatan. Francuski Cysters zasłynął również jako kaznodzieja, stąd w jego ikonografii pojawiają się rój pszczeli i ul. Talenty kaznodziejskie św. Bernarda z Clairvaux symbolizowała „miodopłynność”, dlatego owego Cystersa określano po łacinie: Doctor Mellifluus, czyli „Doktor Miodopłynny”, a określenie to stanowi także tytuł poświęconej Świętemu encykliki wydanej w 1953 roku przez papieża Piusa XII w 800. rocznicę śmierci wielkiego Cystersa, który ponadto angażował się w propagowanie krucjat oraz był ich zwolennikiem, między innymi wyprawy krzyżowej w 1148 roku, stąd jego kolejny atrybut: krzyż. Na zakonne przełożeństwo Świętego wskazują natomiast pastorał i krzyż opacki jako znaki jego opackiej władzy w Cîteaux i Clairvaux. Pomimo takich walorów, zdolności i możliwości św. Bernard z Clairvaux słynął również z wielkiej niechęci do wszelkich zaszczytów, a nawet z pogardy do nich, o czym świadczy atrybut, jakim są trzy infuły spoczywające u stóp tego Cystersa. Symbolizują one mianowicie trzykrotną odmowę przyjęcia przez niego godności biskupiej, a także mówią nam o jego wielkiej pokorze i skromności. Zakonnik pozdrowiony przez Maryję Proroczy sen matki św. Bernarda z Clairvaux przed jego narodzinami wskazywał, że Święty przywdzieje habit zakonu cystersów, wielkich czcicieli Maryi. We śnie matka Świętego ujrzała białego psa. Biel sierści sygnalizowała barwę cysterskiego habitu, a sam pies symbolizował charakteryzujące św. Bernarda posłuszeństwo i wierność. Zakonną drogę w uroczystość Bożego Narodzenia Świętemu „przepowiedziało” Dzieciątko, kiedy Święty był jeszcze dzieckiem. Mały Jezus miał zachęcić chłopca do poświęcenia się służbie Bożej. Odpowiadając pozytywnie na tę zachętę, św. Bernard z Clairvaux między innymi dzielnie i owocnie walczył z pokusami, słynąc także z cnoty, jaką jest czystość, dlatego w jego wizerunkach pojawia się biała lilia jako jej symbol. Potrafił też w inny sposób „zajść za skórę” szatanowi. Legenda mówi, że szatana, który zniszczył koło u Bernardowego powozu Święty ów zmusił do naprawienia szkody, dlatego i koło jest atrybutem przypisanym temu Świętemu. Nie brakuje również atrybutów określających bliżej pobożność św. Bernarda z Clairvaux. Wiemy, że ów Święty był wielkim czcicielem męki Pańskiej, stąd jego atrybutami są arma Christi, czyli jej narzędzia. Wiadomo też, że widok Chrystusowego krzyża wywoływał u Świętego łzy oraz że Cysters czule rozmawiał z ukrzyżowanym Zbawicielem, co przedstawił na barokowym obrazie Hiszpan Francisco de Ribalta. Wielką czcią, jak już wiadomo, św. Bernard z Clairvaux darzył także Matkę Bożą, dlatego jego kolejnymi atrybutami są wizja Maryi i różaniec. Do Matki Bożej przylgnął w wieku 17 lat, gdy stracił własną matkę. Od tego momentu aż do swej śmierci szerzył, gdzie tylko mógł, kult Maryi. Miał również w zwyczaju pozdrawianie każdego wizerunku maryjnego słowami: Ave Maria (Bądź pozdrowiona Maryjo), a według legendy pewnego razu usłyszał z ust Matki Bożej odpowiedź: Salve Bernardi (Witaj Bernardzie). Matkę Bożą towarzyszącą św. Bernardowi podczas pisania przez niego traktatu przedstawił na przykład XV - wieczny malarz Filippo Lippi. W Hiszpanii natomiast powstały wizerunki ukazujące Matkę Bożą, z której piersi spływa mleko wprost na usta św. Bernarda z Clairvaux. Zatytułowane są one: Lactatio Bernardi. Takie wizerunki wyszły w baroku spod pędzla między innymi Bartolomé P. Murilla i kobiety – malarki tamtego okresu Josefy de Óbidos. Mleko, którego krople spadają na usta Świętego, nie tylko obdarza francuskiego Cystersa niebiańską elokwencją, ale również przyczynia się do jego cudownego uzdrowienia. Cysters Bernard z Clairvaux nie czekał długo na swoją kanonizację. Został wyniesiony na ołtarze przez papieża Aleksandra III w 1174 roku (Święty zmarł w 1153 roku), natomiast Doktorem Kościoła ogłoszono św. Bernarda w 1830 roku. Święty ten jest patronem nie tylko zakonnej rodziny cysterskiej, Burgundii, Ligurii, Genui, Gibraltaru czy Pelplina, ale również pszczelarzy. Poza tym wzywa się tego Świętego podczas klęsk żywiołowych, sztormów i w godzinie śmierci. Tekst Justyna Sprutta